منشاء گاز طبيعي
بقاياي گياهان و جانوراني كه اجساد آنها طي ميليونها سال به قسمت هاي زيرين درياچه ها و اقيانوسهاي قديمي رانده شده بتدريج تجزيه و به صورت عناصر آلي درآمده و براثرفشار و گرماي دروني زمين به نفت و گاز تبديل و در مخازن زيرزميني و در عمق سه تا چهار هزار متري و با فشار حدود چند صد اتمسفر ذخيره شده است.
پالايش و آماده سازي گاز طبيعي
گاز طبيعي یا متان که سادهترین هیدرو کربن یا آلکان می باشد، به هنگام استخراج داراي ناخالصي هايي مانند شن و ماسه، آب شور و گازهاي اسيدي مي باشد كه در پالايشگاههاي گاز تصفيه شده و به صورت گاز قابل مصرف در مي آيد.
گاز پالايش شده از طريق خطوط لوله انتقال گاز فشار قوي، به شهرها و مراكز مصرف منتقل مي شود.
مشخصات گاز طبيعي
متان همان گاز طبیعی است که با فرمول CH4 شناخته می شود.
ارزش حرارتي هر متر مكعب گاز طبيعي تقريبا معادل ارزش حرارتي يك ليتر نفت سفيد مي باشد و در حال حاضر ۲۰ درصد مصرف جهانی انرژی را گاز طبیعی تشکیل میدهد.
چگالی گاز متان ۵۵ صدم است، ولی با توجه به ترکیبات سنگینتر همراه گاز طبیعی، چگالی آن میتواند به حدود ۶۵ صدم نیز برسد.
بنابراین گاز طبیعی از هوا سبکتر بوده و در صورت نشت از خطوط لوله یا سایر اجزای شبکه انتقال گاز یا لوله کشی وسائل گاز سوز در منازل، بسمت بالا حرکت میکند. به همین دلیل است که در مکانهای مسقف، قسمت زیادی از گاز نشت شده در زیر سقف تجمع میکند.
گاز طبیعی که در زمره منابع انرژی تجدید ناپذیر است، بعد از هیدروژن پاکترین نوع سوخت فسیلی بوده و معمولاً اثرات زیان آور کمتری نسبت به سایر انواع سوختهای فسیلی دارد.
از آنجائی که گاز طبیعی بی بو می باشد، به منظور فراهم آوردن امکان تشخيص نشت گاز توسط انسان غیر مجهز،در ايستگاههاي اصلی ورودي به شهرها، مواد بودار كننده به گاز طبیعی افزوده مشود تا درصورت نشت گاز طبیعی، ايمني مصرف كنندگان آن به خطر نیافتد.
قابلیت اشتعال گاز طبیعی فقط در محدوده خاصی از نسبتهای اختلاط با هوا اتفاق میافتد که این محدوده را محدوده «قابلیت اشتعال» می نامند. مرز پائین این محدوده را اشتعال L.E.L و مقدار بالای این محدوده را، حد بالای اشتعال H.E.L مینامند.حد پائین اشتعال گاز طبیعی ۵ درصد و حد بالای آن ۱۵ درصد میباشد.
بهترین حالت برای اشتعال گاز طبیعی نسبت ۱۰ درصد گاز با هواست که همان نسبتی است که در فرمول ترکیب متان و اکسیژن (هوا) دیده میشود.
یک حجم متان برای سوخت کامل نیاز به ۲ حجم اکسیژن دارد و با توجه به اینکه تقریبا یک حجم اکسیژن ۵ حجم هوا موجود است، میتوان گفت که یک حجم متان برای بهترین حالت اشتعال نیاز به ۱۰حجم هوا دارد که تا حدودی همان نسبت یک به ۱۰ و یا ده درصد است.
لبته برای سوختن کامل نیاز به ۲۰ الی ۳۰ درصد هوای اضافی داریم ولی در انفجارها هر چه به نسبت ۱۰ درصد گاز در هوا نزدیک تر باشیم انرژی حاصل از انفجار بیشتر است.
در صورتی که نسبتهای مخلوط گاز و هوا برای اشتعال مناسب باشد در دمای ۵۹۰ درجه سانتیگراد ، این گاز به خودی خود مشتعل میشود، لذا این دما را دمای احتراق یا دمای خود احتراقی گاز طبیعی مینامند.